Milou, 15: ‘Vroeger ging ik graag naar school. Op de basisschool haalde ik hoge cijfers en had ik vriendinnetjes genoeg. Het enige waar ik over na hoefde te denken was met wie ik die middag wilde spelen en wat ik voor Sinterklaas zou vragen. Tegenwoordig weet ik niet eens meer waarom ik nog naar school zou gaan, wat heeft het voor nut? Om je geest open te stellen? Ja maar waarvoor? Om je bewust te worden van alle ellende op de wereld? Voor alle gruwelijkheden die mensen begaan? Waarom moet ik studeren als ik toch dood ga? Om rijk te zijn? Om vrienden te hebben? Wat heeft dat allemaal uiteindelijk voor nut?
Ik zou soms zo graag terug willen naar de tijd dat het nog allemaal helder was in mijn hoofd, ik wilde altijd graag kinderarts worden en ik kon na de basisschool niet wachten om naar het gymnasium te gaan. De eerste twee jaar ging ik elke dag met plezier naar school, deed mijn best om aardig gevonden te worden door de andere kinderen en de leraren. Als ik daar nu aan denk kan ik me niet meer herinneren waarom ik dat deed. Het werkte toch niet. Er waren altijd meiden uit de klas die me niet aardig vonden en leraren die zeiden dat ik niet hard genoeg werkte. Ik kon toch nooit voldoen aan de doelen die ik voor mezelf had gesteld.
Nu is er constant dat stemmetje in mijn hoofd. Met al dat geredeneer waar ik doodmoe van word. Waarom kan ik niet gewoon zo zijn als de anderen? Waarom lukt het me niet om gewoon mijn huiswerk te maken? Ik wou dat ik mijn hoofd uit zou kunnen zetten. Ik ben gewoon zo moe, ik kan niet meer. Die gedachten zijn niet goed, ik blijf piekeren en maak alles kapot wat op mijn weg komt, over steeds meer van mijn herinneringen en andere gedachten ligt een grijze waas leggen, het lijkt wel alsof ik niet meer blij kan zijn.’
Als integratief jeugdtherapeut zie ik veel jongeren met vragen op het existentiële vlak. Wie ben ik? Waarom ben ik hier? Wat heeft dit leven voor zin? Waar doe ik het allemaal voor? Allemaal vragen die horen bij de levensfase waarin deze jongeren zich bevinden. Er wordt van ze verwacht dat ze zich los gaan maken van de bestaande regels en waarheden van hun gezin en op zoek gaan naar hun eigen identiteit. Vanzelfsprekend komen hierbij vragen als de hier bovenstaande aan de orde. Een goed en passend antwoord vinden op deze vragen is voor veel jongeren makkelijker gezegd dan gedaan.
Als therapeut kijk ik samen met de jongere naar de achtergronden van deze vragen. Vaak is de ontwikkeling van jongeren met een depressie op een dieper niveau gestagneerd. Samen onderzoeken we welke pijn er achter ligt dat het vinden van je eigen weg zoveel moeite kost. Vaak zijn dit onverwerkte zaken uit het verleden. Soms hebben jongeren in het verleden ervaringen gehad met pesten van waaruit ze de overtuiging hebben overgehouden dat ze er niet mogen zijn, of hebben ze een schuldgevoel overgehouden aan de scheiding van hun ouders. Al deze zaken belemmeren de ontwikkelingstaken die jongeren in de adolescentie moeten vervullen.
Als ik kijk naar het verhaal van Milou vallen mij een aantal dingen op. Ten eerste benoemd ze het volgende: ‘Er waren altijd meiden uit de klas die me niet aardig vonden en leraren die zeiden dat ik niet hard genoeg werkte. Ik kon toch nooit voldoen aan de doelen die ik voor mezelf had gesteld.’ Vanuit hier hoor ik een aantal belangrijke ‘moetens’, ze moet voldoen aan bepaalde doelen die ze voor zichzelf gesteld heeft. Doelen die in haar eigen woorden toch niet te behalen zijn. Verder merk ik dat ze erg in haar hoofd zit, ze piekert veel. ‘Waarom kan ik niet gewoon zo zijn als de anderen? Waarom lukt het me niet om gewoon mijn huiswerk te maken?’
Bij jongeren als Milou richt ik me in de therapie voornamelijk op twee gebieden. Ten eerste de relatie tussen mij en de jongere, je laat de jongere voelen dat ze er mag zijn en dat ze een goed mens is. Verder werk ik met de Gestalt therapie, deze diepgaande vorm van therapie richt zich vooral op het voelen en ervaren. Het haalt jongeren als Milou weg bij hun gepieker en laat haar ervaren en experimenteren met nieuwe gevoelens en nieuw gedrag in het hier en nu.
